Δεινή ήττα Σαμαρά

Ο δεύτερος γύρος των Αυτοδιοικητικών εκλογών επεφύλασσε σασπένς και εκπλήξεις, αλλά η συνολική εικόνα αποτελεί ψυχρολουσία για τη Νέα Δημοκρατία. Επικοινωνιακά το παιχνίδι χάθηκε στους δύο μεγάλους δήμους, επισκιάζοντας ακόμα και την καθαρή ήττα στις περιφέρειες.

Στην Αθήνα ο Νικήτας Κακλαμάνης φέρει τη μεγάλη ευθύνη της ήττας του. Είχαμε επισημάνει την καθοδική τάση του νυν δημάρχου, αλλά, για να είμαστε ειλικρινείς, η σαφής ήττα του δεν μπορούσε να προβλεφθεί για τον απλό λόγο ότι το προφίλ του κ. Καμίνη δεν "ταιριάζει" με αυτό που ο κόσμος συνήθως έχει στο μυαλό του όταν ψηφίζει. Πλέον με τεράστιο ενδιαφέρον περιμένουμε την εναλλακτική πρόταση Καμίνη στην πράξη.

Παρότι η Αθήνα κρίθηκε σε επίπεδο προσώπων, με τη γνωστή πια συνέντευξη στον κ. Χατζηνικολάου να καταρρακώνει τον κ. Κακλαμάνη, η αποδοκιμασία για τη ΝΔ είναι σαφής. Το κόμμα, έστω και αν ο Κακλαμάνης δεν ήταν (πλέον, διότι ξεχνάμε πάλι το παρελθόν του στην ΠολΑν...) του σαμαρικού περιβάλλοντος, η ΝΔ έχασε στο κάστρο της.

Στον Πειραιά επίσης είχαμε προσωπική ήττα του Μίχα, με την αλλαγή κλίματος εμφανή κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Νίκη για τη ΝΔ - εξαίρεση στον κανόνα.

Εκεί που το παιχνίδι χάθηκε για τον Σαμαρά ήταν στη Θεσσαλονίκη. Πρόβλημα δεν υπήρχε με την υποψηφιότητα Γκιουλέκα, όπως με τον Κακλαμάνη, αλλά διαφορετικό...
Εάν είχαμε ερωτηθεί πριν δύο μήνες για την έκβαση των εκλογών στη Θεσσαλονίκη θα απαντούσαμε ότι η νίκη του κ. Μπουτάρη ήταν η πλέον πιθανή. Η δυσαρέσκεια των Θεσσαλονικέων από τη δωδεκαετία Παπαγεωργόπουλου δεν είχε αιτία την κακοδιαχείριση (όπως τα ΜΜΕ επιμένουν), αλλά την αναποτελεσματικότητα. Μερικοί φανοστάτες και κάποια πεζοδρόμια δεν αρκούσαν για να αλλάξουν πρόσημο στην κακή περίοδο του απερχόμενου δημάρχου, ειδικά την τελευταία θητεία του.

Η υποβάθμιση του κέντρου της πόλης (που τείνει να εξελιχθεί σε Άγιο Παντελεήμονα της συμπρωτεύουσας) είτε κράτησε μερίδιο του εκλογικού σώματος μακράν της κάλπης είτε το οδήγησε στον Μπουτάρη. Η μικρή πλειοψηφία Γκιουλέκα σε πρώτο και δεύτερο διαμέρισμα έχει πολιτικά χαρακτηριστικά πιο σημαντικά από την ψήφο π.χ. της Τούμπας, διότι πρόκειται για κλασικά "συντηρητικά" εκλογικά τμήματα.

Η ΝΔ συνελήφθη κοιμώμενη κατά τον σχεδιασμό του Καλλικράτη με την προσθήκη της Τριανδρίας στον νέο δήμο (ο οποίος κρίθηκε από 400 ψήφους). Η Καλαμαριά π.χ. έμεινε ανέγγιχτη, καθώς πρόκειται για άπαρτο πασοκικό κάστρο. Σε τίνος τον νου φάνηκε... μικρός και κατάλληλος για συγχώνευση ο δήμος Θεσσαλονίκης, αλλά μεγάλος ο Καλαμαριάς, θα μας μείνει η απορία.

Παρ' όλα αυτά προβλέπαμε νίκη Γκιουλέκα. Ο λόγος ήταν η σύγκρουση του Μπουτάρη με τον Άνθιμο και η απαξιωτική στάση του προς τους "συντηρητικούς" ψηφοφόρους της πόλης. Παρότι οι αναλυτές σήμερα κρίνουν ότι αυτή ακριβώς η τακτική συσπείρωσε τους αριστερούς, δεν έχουν δίκιο. Για το "προοδευτικό" μειοψηφικό κομμάτι των ψηφοφόρων της Θεσσαλονίκης η τρόικα Παπαγεωργόπουλος - Ψωμιάδης - Άνθιμος ούτως ή άλλως ήταν κόκκινο πανί και, αντιθέτως, οι συνέπειες αυτής της σύγκρουσης ήταν η συμπίεση Στεργίου - Παπαθεμελή υπέρ του Γκιουλέκα στον πρώτο γύρο.

Η αλήθεια βρίσκεται στο μέσον. Η εσφαλμένη εκτίμησή μας πηγάζει από την επικράτηση ενός προσβλητικού για τους Θεσσαλονικείς στερεοτύπου ("χαλαρά", καφεδάκι, ποδόσφαιρο και... εκκλησία). Τελικά, και για εμάς, πιο μεγάλη σημασία έχει η καθημερινότητα στην πόλη παρά το σκοπιανό -τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει με την εκλογή δημάρχου.

Εάν στα παραπάνω συνυπολογίσουμε τη δυσαρέσκεια για τον Ψωμιάδη (που οδήγησε πολύ κόσμο από τη "δεξιά" δεξαμενή σε στάση αποχής -ο Ψωμιάδης είχε στον νομό Θεσσαλονίκης τα χαμηλότερα ποσοστά του) και την ανυπαρξία κινητοποίησης από τη ΝΔ στο πλευρό του Γκιουλέκα, που έχει κάθε λόγο να αισθάνεται δυσαρεστημένος από την απουσία κομματικής στήριξης, στη λογική μιας αναμενόμενης "εύκολης νίκης", το αποτέλεσμα είναι μάλλον ευεξήγητο.

Το τσαλάκωμα Σαμαρά στη Θεσσαλονίκη δεν έχει να κάνει μόνο με την απώλεια του κάστρου του. Έχει να κάνει και με την Ντόρα Μπακογιάννη, που ο κ. Μπουτάρης ευχαρίστησε χθες το βράδυ... Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι Μπουτάρης και Καμίνης δεν προέρχονται από τον στενό κομματικό πυρήνα του ΠαΣοΚ, αλλά απετέλεσαν προσωπικά στοιχήματα του κ. Παπανδρέου (ειδικά ο δεύτερος). Ο Πρωθυπουργός τα δικά του στοιχήματα τα κέρδισε, ο Σαμαράς όχι.

Ο Κικίλιας ηττήθηκε κατά κράτος, παρά την προσπάθεια της ΝΔ να χρυσώσει το χάπι. Πόσο πιο κάτω θα μπορούσε να πέσει, με τέτοια αποχή και αντίπαλο έναν φθαρμένο εν ενεργεία νομάρχη; Το αντίστοιχο είναι ο κ. Μπόλαρης, με παραπλήσια (λίγο καλύτερα μάλιστα!) ποσοστά, όπου το ΠαΣοΚ θα πρέπει να πανηγυρίζει έξαλλα (με βάση τα επιχειρήματα τής ΝΔ για τον Κικίλια), καθώς ο Μπόλαρης επιστρατεύτηκε άκων την τελευταία στιγμή, απέναντι σε ένα τηλεοπτικό πολιτικό τερατούργημα και σε μια περιφέρεια με γαλάζια πλειοψηφία ούτως ή άλλως! Η επιλογή Κικίλια ήταν προσωπική γκάφα του Σαμαρά, όλα τα υπόλοιπα αποτελούν ανοησίες.

Για τον κ. Ψωμιάδη ό,τι χρειαζόταν να ειπωθεί έχει ειπωθεί, με μια επισήμανση: στη δική του περιφέρεια, τη Θεσσαλονίκη, πέτυχε τα χαμηλότερα ποσοστά του, 50,27%! Δηλαδή την παλιά νομαρχία πιθανότατα θα την κέρδιζε στο νήμα ή θα την έχανε! Αυτά με αντίπαλο το "τίποτα", όπως ο ίδιος χαρακτήρισε τον κ. Μπόλαρη. Αν το ΠαΣοΚ πίστευε σε νίκη και επιστράτευε πρόσωπο πρώτης γραμμής θα κέρδιζε. Όπως και η ΝΔ στην Αττική, μόνο που εκεί ο Σαμαράς έκανε μόνος του την γκάφα, ενώ ο Παπανδρέου δεν μπόρεσε να βρει πρόθυμο υποψήφιο.

Στην Πελοπόννησο, και παρά την προπαγάνδα τής ΝΔ για ανατροπή, ο Τατούλης θριάμβευσε. Μια πολιτική ανεμοδούρα ταπείνωσε την ηγετική ομάδα Σαμαρά μέσα στο σπίτι του...

Η συνολική εικόνα αποτελεί μικρή, αλλά καθαρή ήττα της ΝΔ. Αν το 6-7 θα ήταν θρίαμβος και το 7-6 ισοπαλία, το 8-5 είναι ένα κακό για τον Σαμαρά αποτέλεσμα. Ούτε λόγος να γίνει για μηνύματα στην Κυβέρνηση και τα ξένα ΜΜΕ μιλούν σήμερα για νίκη του κυβερνώντος κόμματος.

Συμπερασματικά, το μήνυμα Σαμαρά δεν πέρασε, αντιμνημονιακό μέτωπο δε συγκροτήθηκε ποτέ και οι εντυπώσεις χαθήκαν. Προσωπικές επιλογές του απέτυχαν παταγωδώς και δόθηκε στο ΠαΣοΚ η δυνατότητα να ξεχάσει την ήττα του πρώτου γύρου και στον κ. Παπανδρέου να θριαμβολογεί ανά την Ευρώπη.

Κλείνοντας, όπως πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, ώρα για αυτοκριτική:

Σε Αθήνα και Πειραιά, εν είδει ευχής, επισημάναμε το κλίμα αλλαγής. Στη Θεσσαλονίκη όχι.

Στις περιφέρειες, με ακρίβεια προβλέψαμε νίκη ΝΔ σε Ήπειρο, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία και του ΠαΣοΚ σε Αττική, Στερεά, Δυτική Ελλάδα. Από τις αμφίρροπες, πιάσαμε την Ανατολική Μακεδονία & Θράκη, αλλά αστοχήσαμε σε Βόρειο Αιγαίο και Πελοπόννησο, όπου τελικά δεν υπήρξε καν ντέρμπι. Στις αστοχίες περιλαμβάνουμε και τη Θεσσαλία (παρότι σωστά προβλέψαμε νίκη ΝΔ), διότι τη δώσαμε στις σίγουρες, ενώ κρίθηκε οριακά. Η μεγάλη αστοχία υπήρξε στην πρόβλεψη της συμπεριφοράς των ψηφοφόρων του κ. Καλούδη στα Ιόνια, καθώς κέρδισε η ΝΔ ενώ προβλέψαμε άνετη νίκη ΠαΣοΚ.

Πρέπει να τονιστεί ότι δε ζηλεύουμε τη... δόξα των δημοσκοπήσεων, αλλά τολμάμε (αυθαίρετα κατά το μάλλον ή ήττον) να αποτολμήσουμε να περιγράψουμε το γενικότερο πολιτικό κλίμα. Γι' αυτόν τον λόγο δεν έχουμε και κανέναν φόβο να κάνουμε ό,τι δεν κάνουν οι αναλυτές: συγκρίνουμε την πρόβλεψη με τα αποτελέσματα και διαπιστώνουμε τι πιάσαμε και τι όχι.

πηγή